ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ (Οι πρώτες σκέψεις)

HTML ΣΕΛΙΔΑ 3

Η αλήθεια είναι για τη γνώση, εκείνο που στην πραγμα­τικότητα είναι η δυνατότητα της συνύπαρξης. Το να ρωτάμε τι είναι η αλήθεια, είναι το ίδιο δύσκολο να απαν­τήσουμε σε αυτήν την ερώτηση, όσο και σε αυτήν: τι είναι η ύπαρξη; Δεν υπάρχει αλήθεια, υπάρχει γνώση με τη δυνατότητα να είναι αξιόπιστη, δηλ. αληθινή.

Είναι σαν τη δυνατότητα ενός εξαρτήματος να αποτελέσει μέρος στα υπόλοιπα ενός μηχανήματος. Η κοινή δυνατότητα των εννοιών προέρχεται από εκείνη των αντιληπτών, ενώ των αντιληπτών προέρχεται από την αντίστοιχη δυνατότητα των εξωτερικών υλικών πραγμάτων (δηλ. από τη δυνατότητα της συνύπαρξής τους και από την αλλη­λεξάρτησή τους σαν μέρη ενός συνόλου).

Μπορούμε ν’ αναγνωρίζουμε την ύπαρξη ενός πράγματος ανάμεσα στα άλλα, ωστόσο δεν μπορούμε να την περι­γράψουμε και να την αποδείξουμε εύκολα στα λόγια. Παρόμοια, μπορούμε ν’ αναγνωρίζουμε την αλήθεια στο συνδυασμό των γνωστικών δεδομένων, ωστόσο δεν μπορούμε να την αποδείξουμε και να τη συμπεράνουμε πάντοτε εύκολα, χωρίς να καταφύγουμε σε πλήθος άλλων γνώσεων.

Η αναγνώριση της αξιοπιστίας είναι πιο δύσκολη και πιο αμφίβολη από εκείνη της ύπαρξης ενός αντιληπτού πράγματος. Γιατί εκεί εκ των προτέρων συνυπάρχουν πολλά διαφορετικά πράγματα με προσδιορισμένους τρόπους αλληλο­σύνδεσης και εμείς εκ των υστέρων σαν μέρη της ίδιας ευρύτερης πραγματικότητας ανα­γνωρίζουμε τι είναι η ύπαρξη ανάμεσα στις πολύπλοκες σχέσεις τους. Τα αντιληπτά πράγματα εξαρτώνται από πολλά προηγούμενα και ομόχρονά τους, χωρίς τα οποία δε θα μπορούσαν να υπάρξουν και να σχετίζονται κατ’ αυτούς τους τρόπους. Ενώ η εκτίμηση της αλήθειας μπορεί να γίνεται με αναξιόπιστες και άσχετες απόψεις και χωρίς τις απαραίτητες παρατηρήσεις και μια άποψη μπορεί να συσχετίζεται με άλλες απόψεις από μερικές ομοιότητες, χωρίς να παρατηρούνται οι διαφορές τους.

Μπορούμε ν’ αμφισβητούμε και να διαφωνούμε με κάθε μεμονωμένη άποψη και να υποστηρίζουμε ευφυώς με μεμονωμένες αλήθειες την κάθε παρανοϊκή άποψη. Διότι έτσι «ξεκάρφωτα» και επιπόλαια δεν βρίσκουμε απορίες, από την απάντηση των οποίων απο­καλύπτεται και επι­βεβαιώνεται η δυνατότητα της ορθής γνώσης ή αντιθέτως ανα­δεικνύονται ανεπίλυτα προβλήματα και αδιέξοδα. Για τον ίδιο λόγο όταν δεν γνωρίζουμε αρκετά ένα πράγμα, πώς τα στοιχεία του συνδέονται ή ενεργούν μεταξύ τους και πώς το σύνολό τους λειτουργεί, τότε του αποδίδουμε λανθασμένες δυνατότητες και σχέσεις και δεν καταλαβαίνουμε πώς προέρχονται οι συνέπειες. Αγνοούμε με ποιον τρόπο γίνεται κάτι και πώς ακολουθεί ένα αποτέλεσμα και τότε φανταζόμαστε... Η αναγνώριση της αξιοπιστίας, η εύρεση της αληθινής άποψης, η διεύρυνσή της σε άλλες παρατηρήσεις και η απόδειξή της προϋποθέτουν ξανά ορθές και βέβαιες γνώσεις.

Η δυνατότητα να συνταιριάξει μια άποψη δε δείχνει πάντοτε την αξιόπιστη ή την εμπειρική αλήθεια. Δεν είναι αδύνατο να έχει μια σχετική αξιοπιστία σαν υποθετική αλήθεια υπό κάποιους όρους, όταν αυτή δεν περιορίζει και δεν ανατρέπει την αξιοπιστία και την εξέλιξη της πραγματικής γνώσης. Όταν, όμως, οι απόψεις είναι τόσες πολλές και πάντοτε διαφωτιστικά συσχετισμένες παρά την αντιπαραβολή τους με άλλες. Όταν αναγκαία συνδέονται, γιατί αν όχι, τότε θα διαφωνήσουμε με μερικές σαφέστερες αλήθειες. Όταν οι απορίες που γεννούν οι ελλείψεις τους βρίσκουν την απάντησή τους και οι νεότερες απόψεις συνδέουν μερικές από τις προ­ηγούμενες απόψεις και δίνουν μια προτεραιότητα για τη συνέχεια της εξέλιξής τους και κατανόησή τους, τότε είναι πιο δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να αρνηθούμε ότι αυτές οι απόψεις αληθεύουν.

Θα λέγαμε ότι η αναγκαιότητα και οι όροι, με τους οποίους συνυπάρχουν τα πράγματα, μοιάζει να μετα­φέρεται και να αντανακλάται στις γνώσεις μας. Όταν προ­σφεύγουμε στην πρακτική και εξακριβώνουμε την επιτυχή «συμβολή» της, σε τελική ανάλυση τη συσχετίζουμε την άποψη ξανά με κάποια γνώση και την επι­βεβαιώνουμε με τα νέα δεδομένα.

Η ίδια η αντίληψη (μέσω των αισθητηρίων οργάνων) είναι μια μορφή γνώσης δημι­ουργημένη έμμεσα από τα ίδια τα πράγματα, τα οποία είναι εκ των προτέρων συσχετισμένα και «απο­δεδειγ­μένα» για τη συνύπαρξή τους. Είναι απ’ όλους αυτονόητη, αξιό­πιστη και χρησιμεύει στην πράξη σαν βέβαιη αλήθεια, τουλάχιστον πριν αμφισβητηθεί σκόπιμα ή κατά ένα μέρος. Ο τρόπος, με τον οποίο οι απόψεις μας δημιουργούνται, η προτεραιότητα, ο συσχετισμός και η ανάπτυξή τους, δεν εξαρτιόνται μόνο από από τη θέληση και το σκοπό μας. Όπως η ύπαρξη των αντιληπτών πραγμάτων ανα­γνωρίζεται από τις λεπτο­μέρειες των σχέσεών τους με τα υπόλοιπα, έτσι και η αλήθεια αναγνωρίζεται από τις σχέσεις εξάρτησης, προσ­διορισμού, αναλογίας, ομοιότητας, προτεραιότητας, σύμπτωσης, αντίφασης και γενικά από τις σχέσεις των απόψεων με ορισμένες άλλες. Η αλήθεια είναι η κοινή αρχή του συνταιριάσματος των απόψεων και τη δια­πιστώνουμε όταν αυτές συνδέονται με μια προτεραιότητα και αναγκαιότητα, χωρίς η μια άποψη να ανατρέπεται από την άλλη και αντιθέτως αποκαλύπτοντας τις σχέσεις των απο­σπασματικών απόψεων . 

Back To Topεπάνω

 

πίσω   σήμα cosmo-ethic   πίσω

 

 

> Σχετικές σελίδες <

ΠΡΑΓΜΑΤΑ & ΛΕΞΕΙΣ 1 | ΠΡΑΓΜΑΤΑ & ΛΕΞΕΙΣ 2  | ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΖΩΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ 1 | ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ 2 | ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ 3

ΓΝΩΣΗ & ΕΜΠΕΙΡΙΑ | ΟΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ | ΝΟΗΣΗ & ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ | ΓΝΩΣΗ ΧΩΡΙΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ? | ΛΕΞΕΙΣ & ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ

Η ΑΠΛΗ ΛΟΓΙΚΗ | ΣΚΕΨΗ & ΕΜΠΕΙΡΙΑ | ΓΝΩΣΗ & ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ; | ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ & ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΠΟΣΟ ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΣΚΕΨΗ ΜΑΣ; | ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΟΥ

ΑΠΟΡΡΙΨΗ | ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ & ΘΡΗΣΚΕΙΑ | ΕΠΙΣΤΗΜΗ & ΖΩΗ | ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ & ΔΙΑΝΟΙΑ

 

 

the-background