Η ΗΘΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

 

<•> ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (2)

 

 

· Αφήνει ανοιχτά τα ενδεχόμενα να ανέρχονται στην κυβέρνηση πολιτικοί σχηματισμοί με ακραίες διαφορές και να εφαρμόζουν πολιτικές που ακυρώνουν τις προηγούμενες. Κάθε φορά να εξυπηρετούνται ευνοϊκά (νομοθετικά, δικαστικά και εκτελεστικά) διαφορετικές ομάδες του πληθυσμού και τα προβλήματα να λύνονται με διαφορετική προτεραιότητα. Με τους ίδιους νόμους, λαμβάνονται αντίθετες αποφάσεις και αλλάζουν ανατρεπτικά οι πολιτικές!

· Συνήθως όλες οι μειοψηφίες περιφρονούνται προκλητικά και αυτοί που φανερώ­νονται από τη δράση και το έργο τους ότι διαφωνούν με τις επιλογές της πλειοψηφίας είναι τελευταίοι στη σειρά για μια δική τους ευκαιρία ή για να ακουστεί η φωνή τους και για να αξιοποιηθεί μια προσφορά τους. Αν μερικές μειονότητες κατα­πιέζονται, αυτό μπορεί να γίνεται με δόλο, μεθοδικά, μακροχρόνια και με μικρές αλλά απο­θαρρυντικές δυσκολίες, χωρίς να προκαλούνται αντιδράσεις από την πλειοψηφία.

· Σε αποτελέσματα αναμέτρησης με οριακή την πλειοψηφία ενδέχεται να υπο­βαθμιστούν δυσανάλογα οι αντίπαλες απόψεις και η δημόσια αντι­παράθεση να προκαλεί μίσος και αηδία. Η πολιτική της πλειοψηφίας τότε εφαρμόζεται με μεγά­λες αντιστάσεις και αντι­δράσεις, σχημα­τίζονται κυβερνήσεις συνεργασίας με αδυναμίες, διαφωνίες και μια αβεβαι­ότητα συντηρείται στην κοινωνία.

· Μπορούν και εξακολουθούν να επικρατούν απόψεις και να λαμβάνονται αποφάσεις που συγκρούονται με τη λογική και δεν υπολογίζουν τη γνώση.

· Με τις προηγούμενες αδυναμίες συνδέεται το αρχαίο ζήτημα για το δικαίωμα ψήφου σε όλους τους πολίτες ή όχι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δημοκρατικές διαδικασίες αποτελούν εμπόδιο για τη διοίκηση, όταν οι θέσεις επιβάλλεται να είναι δια­βαθμισμένες (λ.χ. στρατιωτική διοίκηση). Υπάρχουν πολιτικά κόμματα και κινήματα με ιστορία, που σέβονται το δημοκρατικό πολίτευμα και διεκδικούν θέσεις στο κοινοβούλιο με τους κανόνες της δημοκρατίας, ενώ στο εσωτερικό τους ο αρχηγός ή ο πρόεδρος δεν έχει οριστεί με εκλογικές διαδικασίες και συχνά οι κομματικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται δημοκρατικά. Το ζήτημα δεν προβάλλεται, δεν συζητιέται και δεν προκαλεί αντιδράσεις, όπως θα περίμενε κάποιος από τους πιστούς και τους υπερασπιστές αυτού του πολιτεύματος. Φαίνεται πώς όταν οι δημο­κρατικές διαδικασίες βάζουν σε άμεσο κίνδυνο τη συνοχή της ομάδας και προβλέπεται διάσπαση της πλειοψηφίας ή το αποτέλεσμα αναμένεται φανερά σε σύγκρουση με τη κοινή λογική, τότε μερικές υπερβάσεις δικαιολογούνται.

· Με την αρχή της πλειοψηφίας και για τα υψηλότερα ποσοστά στη θετική εκτίμηση, οι υποψήφιοι για αξιολόγηση και για επιλογή εξαναγκάζονται να γίνουν ηθοποιοί στην καθημερινή ζωή τους. Κρύβουν πολλά στοιχεία της προσωπικότητας και της σκέψης τους, προσαρμόζουν με δόλο τη συμπεριφορά τους, εμφανίζονται με διαφορετικές δραστηριότητες και με διαφορετικά πρόσωπα, επινοούν διαφημιστικά τεχνάσματα και αν χρειαστεί χρησιμοποιούν με τέχνη το ψέμα.

· Γενικά, η διαπίστωση για μια πλειοψηφία ανθρώπων με την ίδια επιλογή ή άποψη προσφέρει την ευκαιρία για πολιτική εκμετάλλευση, για αναθεώρηση στους πολιτικούς σχεδιασμούς και για πολιτικά παιχνίδια. Όμως, συμπτωματικά, η εκτίμηση για μια πλειοψηφία συνδέεται και με την ευκαιρία για οικονομική εκμετάλλευση. Αυτή είναι από τις μεγάλες αδυναμίες κάθε στατιστικής ή διαπιστωμένης εκτίμησης για την ανίχνευση μιας πλειοψηφίας. Διότι η μέτρηση δεν γίνεται μόνο για την πληροφόρηση και για την επιστημονική καταγραφή, αλλά αυτή χρησιμοποιείται με σκοπό τη διαφήμιση ή τη δυσφήμιση προσώπων, υπηρεσιών, προϊόντων και οποιασδήποτε ανθρώπινης προσπάθειας, ατομικής ή ομαδικής. Διαφήμιση ή δυσφήμιση με τα ανάλογα και υπολογισμένα οφέλη, τα οποία εκτός από πολιτικά, είναι και οφέλη οικονομικά, μαζί και τα δύο ή αποκλειστικά το ένα. Έτσι εξηγείται η άδικη αδιαφορία και η περιφρόνηση που θα παρατηρήσουμε πολύ συχνά προς τις επιλογές και τις απόψεις που είναι μοναδικές, ενός μόνο προσώπου ή μιας μειοψηφίας, αφού αυτές εκτιμούνται έτσι συμφερον­τολογικά ανάξιες προσοχής.

· Αν χρειαστεί, οι νόμοι προσαρ­μόζονται ή εφαρμόζονται με δόλο για να εμποδίσουν το σχηματισμό μιας νέας πλειοψηφίας και να προστατέψουν την υπάρχουσα πλειοψηφία (λ.χ. εκλογική διαδικασία). Στα θεμέλια της δημο­κρατίας βρίσκεται η λογική άποψη για ανεμπόδιστη έκφραση όλων των διαφο­ρετικών απόψεων και για το δικαίωμα, να έχουν όλοι τις ίδιες επιλογές στη ζωή και για τη δράση τους, εφόσον αυτές δεν απαγορεύονται από κάποιο νόμο. Έτσι εύκολα ξεχωρίζει μια δημοκρατική κοινωνία από άλλες κοινωνίες, στις οποίες οι νόμοι δεν εφαρμόζονται ισότιμα και απαγορεύουν τη δημόσια έκφραση διαφωνίας με τις πολιτικές επιλογές μιας μειοψηφίας ή πλειοψηφίας. Ωστόσο, με τη δημοκρατία αφήνονται ανεμπόδιστες επιλογές και απόψεις, οι οποίες είναι αντίθετες προς τη δική της ανεκτική φιλοσοφία και, μελλοντικά, αυτές μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνες για πολιτική απο­σταθερο­ποίηση. Θεωρητικά, οι επιλογές και οι απόψεις που μπορούν να αποτελέσουν κίνδυνο και απειλή για τη δημοκρατία δεν απα­γορεύονται. Ακριβώς αυτή είναι μια από τις αδυναμίες και αντιφάσεις της, που ενεργοποιεί φαινόμενα υποκρισίας και αποκαλύπτει την υπερβολική εκτίμηση αυτού του πολιτεύματος. Διότι οι νόμοι εξα­ναγκάζονται να προσαρμοστούν έτσι που τελικά να απαγορεύουν τις επιλογές και τις δράσεις, οι οποίες προηγουμένως ήταν νόμιμες ή αυτές είχαν σκοπό μεροληπτικό, χωρίς όμως να στρέφονται εναντίον όσων δεν εξυπηρετούνται ή δεν υπολογίζονται. Δεν θα εστιάσουμε στις έξυπνες προσπάθειες που γίνονται χωρίς νομικές παραβιάσεις (λ.χ. από μια εφημερίδα) για να εμποδίσουν την εξάπλωση των ενοχλητικών απόψεων και την αμφισβήτηση ορισμένων αξιών ή επιλογών. Παράδειγμα: Θέλουμε να προσφέρουμε μια νόμιμη υπηρεσία ή να κάνουμε συναλλαγή όχι με όλους, αλλά να αποκλείσουμε κάποια ομάδα ανθρώπων. Στη φανταστική δημοκρατία, αυτό είναι μια επιλογή που δεν πρέπει να απαγορευτεί με προέκταση ενός νόμου. Με λίγα λόγια, η δημοκρατία αναγκάζεται να εφεύρει τρόπους και να απαγορέψει ορισμένες μερο­ληπτικές απόψεις, επιλογές και δράσεις, όταν εκτιμηθεί ότι αυτές μπορούν να απο­τελέσουν κίνδυνο ηθικό, θεσμικό, πολιτιστικό ή πολιτικό.

· Το δημοκρατικό πολίτευμα χρησιμοποιείται με δόλο για να προστατεύεται επιλεκτικά μια πολιτική από ορισμένες αμφισβητήσεις και από τις διαφωνίες της πλειοψηφίας. Οι πολιτικά δραστήριοι και τα πολιτικά κόμματα δεν εξαναγκάζονται μόνο σε ηθοποιία. Εξαναγκάζονται σε επιλογές, αποφάσεις και δημόσιες δηλώσεις για να εκφράσουν συμφωνία με μεγάλες ομάδες, που αριθμούν πολλά μέλη και φίλους, μόνο και μόνο για να μη χάσουν μεγάλο αριθμό ψήφων ή αντιθέτως για να τον κερδίσουν. Ακόμα και από κυβερνητικές θέσεις, νόμοι διατηρούνται ή δεν ψηφίζονται από φόβο για τις οικονομικές και πολιτικές συνέπειες. Μια από τις πρώτες αδυναμίες αυτού του πολιτεύματος είναι η λογική της αντιπροσώπευσης με ένα μικρό αριθμό προσώπων και για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Αυτή η λογική της εξασφα­λισμένης αντι­προσώπευσης για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, από τη μια εξυπηρετεί τη σταθερότητα σε μια πολιτική προσπάθεια, ενώ από την άλλη πλευρά, γίνεται κατάχρηση (αφήνει τα περιθώρια) της εμπιστοσύνης και της συμφωνίας αυτών που αντι­προσωπεύονται και από τους οποίους έλαβαν την εντολή.

· Για το ξεπέρασμα της δυσκολίας να σχηματιστεί καθαρή πλειοψηφία, όταν ανταγωνίζονται οριακά δύο σχεδόν ισοδύναμα κόμματα, κινήματα ή συνασπισμοί, αλλά και όταν αντίθετα διαφαίνεται μια υπεραρκετή (σαρωτική) πλειοψηφία, τότε καλλιεργείται μια ακόμα δυσφημιστική εντύπωση: Προβάλλεται η υπεροπτική, αν όχι εκβιαστική άποψη, ότι η ψήφος στα μικρά κόμματα και σε μικρές ομαδικές προσπάθειες και το λευκό ψηφοδέλτιο είναι άσκοπα και απερίσκεφτες επιλογές. Ότι πρέπει να κυβερνήσει οπωσδήποτε ένα από τα μεγάλα κόμματα ή ότι ο μοναδικός σκοπός μιας κοινο­βουλευτικής εκπροσώπησης είναι αυτή να μεγαλώσει στο χρόνο, να σχηματίσει οπωσδήποτε πλειοψηφία και αν μπορεί να κατακτήσει την εξουσία. Όμως, είναι εξίσου σημαντικό και απαραίτητο, να συμμετέχουν στην εκπροσώπηση και οι πιο μικρές μειοψηφίες και για να εκφράζονται οι απόψεις και οι αντιδράσεις των ανθρώπων που δεν αναγνωρίζουν κάποια αντι­προσωπευτική πολιτική ομάδα. Χρειάζεται να ακούγονται οι διαφορετικές και οι πρωτότυπες απόψεις και οι αντίθετες εκτιμήσεις και να εκ­προσωπούνται οι μικρές μειοψηφίες για να γίνεται δημιουργική η συζήτηση. Έτσι παρα­κολουθούνται από κοντά οι κινήσεις και οι αποφάσεις της πλειοψηφίας ή των εκπροσώπων αυτής και αν χρειαστεί μπορεί να εφαρμοστεί μια αντίσταση, ένα φρένο. Η επίγνωση για πιθανή δημοσιότητα και για έλεγχο στην ανεμπόδιστη πολιτική της πλειοψηφίας -η οποία μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τα όρια της δημοκρατίας με τη δική της άποψη-, αποθαρρύνει την κατάχρηση της εξουσίας, ενώ με την καλύτερη πληροφόρηση αυτών που διαφωνούν, η ψυχολογική πίεση φέρνει αποτελέσματα.

---