ΜΙΑ “ΑΝΑΠΟΔΗ” ΛΟΓΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΟ

 

(Δωράκι για τους αδιάβαστους ερευνητές που σκέφτονται σοβαρά και ικανο­ποιούνται με την Ανθρωπική Αρχή)

 

<•> Για τους άθεους είναι πρόδηλη η απουσία του Θεού. Η στενή εμπειρία, δηλαδή έτσι όπως εμφανίζεται ο κόσμος από τις αισθήσεις χωρίς πολλές σκέψεις και αναλύσεις, αυτή η εμπειρία δεν αποκαλύπτει κάποιο παντοδύναμο και πάνσοφο δημιουργό, ούτε τα αποτελέσματα τέτοιας αναμφίβολης παρουσίας, που θα την ονομάζαμε “Θεό”. Με αυτή τη στενή έννοια της εμπειρίας (περιορισμένης στις αισθήσεις) στο παρελθόν έχουν παρα­πλανηθεί τα πιο δημιουργικά μυαλά και στην έρευνά τους κορυφαίοι επιστήμονες. Στη δική μας εποχή, έχουμε μέσα από την επιστήμη πολλά και εντυ­πωσιακά παραδείγματα ψευδαίσθησης. Στη φιλοσοφία, από νωρίς έχουν παρατηρηθεί οι παγίδες της εμπειρίας, με μια απλή εξήγηση για την ανεπάρκεια των αισθήσεων. Πολλοί φιλόσοφοι και επί μερικούς αιώνες δια­φωνούσαν στο ζήτημα, αν η γνώση προσφέρεται έτοιμη από τις αισθήσεις ή αν χρειάζεται η λογική. Αν μπορούμε με τη λογική να “πάμε” πιο μακριά και μέχρι του σημείου να βγάζουμε σωστά συμπεράσματα που συγκρούονται με την εμπειρία. Δεν θα σας κουράσω εδώ με αυτά τα ζητήματα. Θα σταθώ μόνο σε ένα σύντομο συλλογισμό του μαθηματικού και φιλόσοφου Ντεκάρτ για να δείξω, πώς για εκείνον ήταν πρόδηλο ότι ο κόσμος ρυθμίζεται από ένα Θεό. Είναι ένας συλλογισμός σε πλήρη αντίθεση με το συλλογισμό που αποκλείει το Θεό, στηριγμένος στην επι­στημονική εμπειρία. Θα μεταφέρω συνοπτικά τη σκέψη του με το δικό μου τρόπο για να φανεί αυτή η θεωρητική συνέπεια που έχει ονομαστεί “ορθολογισμός”.

 

Στη σκέψη του Ντεκάρτ, ο Θεός δεν προκύπτει σαν συμπέρασμα από την έρευνα των πραγμάτων, αλλά αντιθέτως ο Θεός αποτελεί την προϋπόθεση για να υπάρχει ο κόσμος και οι νόμοι του και συνεπώς για να μπορούμε εμείς οι άνθρωποι να ερευνούμε έναν αληθινό κόσμο. Ο Θεός είναι “εγγυητής” ότι δεν εξαπατόμαστε από τις αισθήσεις μας. Ότι δεν είμαστε θύματα πλάνης για ένα ανύπαρκτο ή παράλογο κόσμο. Αν είμαστε σίγουροι ότι βρισκόμαστε σε έναν πραγματικό κόσμο και όχι στη φαντασία μας, το οφείλουμε στο Θεό! Δεχόμαστε το Θεό και μετά προχωράμε για έρευνα, με εμπιστοσύνη και με προσδοκία για την αλήθεια. "Κι έτσι κατάλαβα πολύ καθαρά, ότι η βεβαιότητα και η αλήθεια κάθε γνώσης εξαρτάται μονάχα από τη γνώση του Θεού, κατά τέτοιο τρόπο που, προτού γνωρίσω εκείνον, δεν μπορούσα να μάθω τίποτα άλλο τέλεια". (Λόγος περί της μεθόδου και μεταφυσικοί στοχασμοί, εκδόσεις Αναγνωστίδη, σελ.152).

 

 

 

//////////////////////////