ΚΕΝΤΡΙΚΗ • ΕΠΑΝΩ • ΝΕΟΤΕΡΗ ΦΥΣΙΚΗ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ (7)

 

 

 

 

ΚΥΚΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ – ΠΛΗΡΕΣ & ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΟ ΣΥΜΠΑΝ
Θεωρία του τελειωμένου χρόνου και της σχετικότητας της ενέργειας
(Ενιαία θεωρία περί χρόνου, χώρου και ύλης)

(ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6 από 7 ιστοσελίδες)

 

 

Στο χώρο της επιστήμης -σε κάποια αντίθεση με τη φιλοσοφία- δεν αποβλέπουν απ' ευθείας να κάνουν ανα­φορά σε μεγάλο αριθμό φαινομένων και πραγμάτων και να βρουν τι κοινό υπάρχει σε όλα αυτά ή με ποιο κοινό τρόπο συνδέονται ένα πλήθος διαφορετικών φαινομένων και να γνωρίσουν ένα νόμο που διέπει τα πράγματα. Επικεντρώνονται σε συγκε­κριμένα πράγματα και φαινόμενα, τα οποία ξεχωρίζουν και τα παρατηρούν σε όλες τις λεπτομέρειές τους, με περισσότερες προ­σδοκίες από την κατάκτηση της αλήθειας. Σε αυτό το σημείο, οι φιλόσοφοι σαν πιο ανυπόμονοι διαφοροποιούν τη θέση τους και τον σκοπό της αναζήτησης. Ξεκινούν με δεδομένο, ότι όλα τα πράγματα συνδέονται πάντοτε μεταξύ τους με κάποιο φανερό ή κρυφό τρόπο και κάτι κοινό υπάρχει σε όλα, παρά τις ανε­ξάντλητες διαφορές τους. Δεν ξεκινούν τελείως αβάσιμα και αυθαίρετα από αυτό το δεδομένο και υποψιάζονται τη σύνδεση των φαινομένων με την παραμικρή ομοιότητα. Όμως για λόγους συντόμευσης δεν επι­κεντρώνονται εξαντλητικά σε παρατηρήσεις των πραγμάτων και δεν κάνουν απογραφή όλων των λεπτομερειών ορισμένων συγκεκριμένων πραγμάτων. Δεν επιδιώκουν τη καλή γνώση των επιμέρους πραγμάτων για να επιτύχουν έτσι να επι­βεβαιώσουν τις γενικές διαπιστώσεις, τις οποίες έκαναν με απλούς συλλογισμούς και ερμηνεύοντας ορισμένα σταθερά ή επανα­λαμβανόμενα φαινόμενα. Εάν ο φιλόσοφος προσπεράσει απαισιό­δοξα τη δυνατότητα της γενίκευσης και την παρατήρηση των ομοιοτήτων, τότε ίσως αναζητήσει τους λόγους που η γνώση συναντάει ορισμένες δυσκολίες και τους όρους που αυτή επι­τυγχάνεται (όπως το έκαναν χαρα­κτηριστικά ο J. Locke 1632-1704, o D. Hume και Im. Kant). Σε αντίθετες περιπτώσεις, η βιασύνη και ο κερδοσκοπικός προορισμός της φιλοσοφικής ανα­ζήτησης οδηγεί σε μία επιπόλαια κοσμο­θεώρηση, που συνήθως ένας δημιουργικά σκεπτόμενος μπορεί να προσπεράσει με αδια­φορία ή με χαμόγελο, αλλά δεν αποκλείεται να βρει απήχηση στην κοινωνία και να δημιουργήσει ένα θρησκευτικό και φιλοσοφικό ρεύμα.

Η εύκολη γενίκευση και η συνολική αναφορά στα πράγ­ματα, όπως αυτή που αναφέρθηκε για το Σύμπαν σαν αδη­μιούργητο, είναι πολύ βιαστική, επιπόλαια και αβάσιμη για το χώρο της επιστήμης. Πράγματι, συνήθως έχουν δίκιο, όμως ο λόγος που απο­φαίνονται έτσι αυστηρά και περιφρονητικά, δεν είναι η απαίτηση να αποδειχθεί αυτή η άποψη, όπως πολλοί πιστεύουν, ούτε η αβασιμότητά της. Ο λόγος της αμφισβήτησης και της γρήγορης “επιστημονικής” απόρριψης των ατεκμηρίωτων φιλο­σοφικών απόψεων είναι ότι στο χώρο της επιστήμης δεν απο­βλέπουν στη θεωρητική ικανοποίηση ή στη διατύπωση κάποιου νόμου και στη καθαρή γνώση. Στην επιστήμη, ενδια­φέρονται και χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες, χρειάζονται την πλήρη γνώση των ξεχωριστών πραγμάτων που μελετούν, για να εξυ­πηρετηθούν άλλοι σκοποί, πέρα από την κατάκτηση της γνώσης, συνήθως επαγ­γελματικοί σκοποί. Κανένας δεν έχει αποδείξει, ότι η γνώση των νόμων που διέπουν ένα πλήθος πραγμάτων και φαινομένων, αν όχι όλων, επιτυγχάνεται πιο γρή­γορα και ανα­πόφευκτα μέσα από την εξαντλητική παρατήρηση των ξεχωριστών πραγμάτων και όλων των λεπτομερειών τους. Αντι­θέτως, βρίσκουμε πολλές ενδείξεις και παραδείγματα, όπου η γνώση κάποιων πολύ­πλοκων φαινομένων γίνεται δυνατή χωρίς να χρειαστεί η ξεχωριστή παρατήρηση όλων των εμπλεκομένων μερών ή όλων των χαοτικών κινήσεων (π.χ. νόμος Avogadro, σταθερά Boltzman και στατιστικές μέθοδοι). Ο Μαξ Πλανκ ανακάλυψε πολύ διστακτικά, ότι η εκπομ­πή των φωτεινών κυμάτων από μία πυρακτωμένη ουσία γίνεται με ορισμένες ελάχιστες ποσότητες, τα κβάντα και στάθηκε μόνο στην προσωπική παρατήρησή του. Ο Αϊνστάιν γενικεύοντας είπε πιο ολο­κληρωμένα, ότι το φως από όλες τις πηγές εκπέμπεται σε κβάντα και έτσι απορροφάται.

Είναι πιο επιπόλαιο να προκαταλαμβάνουμε ότι δεν υπάρ­χουν νόμοι που διέπουν όλα ανεξαιρέτως τα πράγματα και ότι δεν μπορούν να προκύψουν από την απλή λογική και μέσα από γενικές αρχές. Ο φιλόσοφος μπορεί να ισχυριστεί, ότι η άγνοια των νόμων και ορισμένων γενικών αρχών που ρυθμίζουν όλα τα πράγματα αποτελεί εμπόδιο στην κατα­νόηση των ιδιαίτερων παρα­τηρήσεων, στην σωστή συσχέ­τιση των φαινομένων και στη σωστή εξαγωγή των συνε­πειών από τη γνώση των ξεχωριστών πραγμάτων. Αυτή η φιλοσοφική άποψη, στο χώρο της επιστημονικής έρευνας προσπε­ράστηκε αδιάφορα. “Αποφάσισαν σιωπηρά να ξεκινήσουν από κρυφές ιδιότητες, που αρνιούνταν να ξεκαθαρίσουν, γιατί δεν είχαν ανάγκη παρά να οικοδομήσουν πάνω τους και όχι να τις γκρε­μίσουν” έγραφε ο Άρθουρ Σοπεγχάουερ (1788-1860). “Σε τι χρη­σιμεύουν οι εξηγήσεις που μας αναγάγουν σε κάτι το τόσο σκοτεινό όσο και το πρώτο πρόβλημα;” αναρωτιόταν αμέσως μετά με κάποια αφέλεια σαν άδολος -αυτός ο ιδιαίτερα προσγειωμένος φιλόσοφος- που ανα­ζητούσε πραγματικά με αμερο­ληψία την αλήθεια.

Είναι υποκρισία, εάν όχι ψέμα, ο ισχυρισμός ότι η συστη­ματική συλλογή παρατηρήσεων και το πείραμα εξυπηρετούν μόνο την απόκτηση της βεβαιότητας και της γνώσης. Αυτό μπορεί να το πιστεύουν “γραφικοί” επιστήμονες και ονειροπόλοι φοιτητές, όχι οι φιλόσοφοι. Η περισσότερη γνώση και η καλή γνώση εξυπη­ρετούν κυρίως την πρακτική εφαρμογή της γνώσης και αυτό προέχει για την επιστήμη και δεν μειώνει το ρόλο της ούτε βλάπτει την αξιοπιστία της. Το γνωρίζουν πολύ καλά και αν δεν βρίσκουν το θάρρος να το ομολογήσουν, αυτό γίνεται από φόβο μήπως σταματήσει να λάμπει η “αμερο­ληψία”, που κατά καιρούς επι­καλούνται και μήπως κλονιστεί η αξιοπιστία, που είναι συν­δεδεμένη με τη δύναμη της επιστήμης. Δεν πρέπει να παρου­σιάζεται, η υποκριτική εικόνα, ότι η επιστημονική έρευνα και ο μεθοδικός έλεγχος της αξιοπιστίας γίνονται μόνο για την κατάκτηση της γνώσης και της βεβαιότητας. Αυτό το επιχείρημα μοιάζει με πρόσχημα για να εξα­σφαλιστούν άλλα οφέλη και για να μη δια­κινδυνέψουν με αποτυχημένες και ζημιογόνες προσπάθειες. Όπως όταν οι πολιτικοί παρουσιάζουν ονειρεμένους στόχους και υπο­σχέσεις, με πραγματική πίστη στα λόγια τους, αλλά συγχρόνως το κάνουν με υπερβολή για πολιτικούς σκοπούς και για την κατά­κτηση της εξουσίας.

Μη ξεχνάμε, ο κόσμος όπου βρισκόμαστε προσφέρει τη δυνατότητα να γίνει συνοπτικά και αφηρημένα γνωστός και να περι­γραφτεί γενικά ακόμα και μέσα στο χώρο των επιστημών και ιδιαίτερα με την εφαρμογή των μαθημα­τικών.*1 Αυτό είναι ένα δεδομένο για την επιστήμη, το οποίο υπο­βαθμίζουν ή το προ­σπερνούν με αδιαφορία, όταν με πείσμα και υπερ­βολική ανασφάλεια επιζητούν την απόδειξη και τη βεβαιό­τητα, όπως αν ζούσαμε σε ένα κόσμο απερίγραπτα τρελό. Ενώ την ίδια στιγμή αδιαφορούν για τα σημάδια που προδίδουν την ανεπάρ­κεια της γνώσης τους ή μπορούν χωρίς ντροπή και αδίστακτα να απο­δέχονται και να διαφημίζουν τις πιο παράλογες σκέψεις και να εκφράζονται με σχήματα του λόγου. Λ.χ. ο ισχυ­ρισμός ότι ο χωρο­χρόνος και η ύλη προ­έκυψαν από μία άπειρα συμ­πυκνωμένη ποσότητα ενέργειας, χωρίς να διστάζουν να σκεφτούν πως η μονα­δική εξήγηση του κοσμο­λογικού φαινομένου redshift είναι ότι όλοι οι γαλαξίες κάποτε ήταν σε ένα αδιάστατο σημείο. Μη ξεχνάμε, ότι μία από τις μεγάλες απορίες στο χώρο της σύγχρονης κοσμο­λογίας είναι η σύμπτωση να βρισκόμαστε σε τέτοια χρονική φάση της εξέλιξης ενός διαστελ­λόμενου Σύμπαντος, που δεν μπορούμε ακόμα να απο­φανθούμε για το όριο της επέ­κτασης του Σύμ­παντος. Όπως και η σύμπτωση των παγκό­σμιων σταθερών με το λεπτό ρόλο τους, οι οποίες επιβάλλουν με ακρίβεια ένα Σύμπαν κατάλ­ληλο για να εμφανιστούμε εμείς. Έχουν πληθύνει οι παρα­τηρήσεις που δεν ευνοούν αυτό το παράλογο ξεκίνημα του Σύμ­παντος, όμως δεν χρειαζόταν να τις περι­μένουμε για να κατα­δείξουμε την παρανόηση.

Εάν κάποιοι από το χώρο της επιστήμης είχαν προσέξει χωρίς εγωισμό τις προσπάθειες που έχουν κάνει ερασιτεχνικά πολ­λοί δημιουργικά σκεπτόμενοι άνθρωποι, θα διαπίστωναν πολλά από τα θεωρητικά αδιέξοδα και τις ανακρίβειες, που εκείνοι πα­ρου­σιάζουν σαν κατακτημένη αλήθεια με την ίδια υπερβολή, που οι εταιρείες διαφημίζουν τα προϊόντα τους σαν τα καλύτερα, υπο­βαθμίζοντας και αποκρύπτοντας τα αδύνατα σημεία τους. Για πολλούς δια­φορετικούς λόγους που μπορούμε να υπο­ψιαστούμε, καλλιεργούν την αίσθηση της βεβαιότητας και δεν αφήνουν να φανούν τα όποια λάθη και αδιέξοδα, με συνέπεια να εξαπλώνονται λανθασμένες αντιλήψεις και ασάφειες, που δύσκολα μετά ξερι­ζώνονται από την ανθρώπινη σκέψη και φθάνουν να διαιωνίζονται στην κοινωνία. Ευτυχώς, υπάρχουν πάντα επιστήμονες με δημιουρ­γική σκέψη, οι οποίοι δεν έχουν μόνο επαγγελματική σχέση με το χώρο τους και δεν βρίσκονται ούτε στο άλλο άκρο, να αυτο­ϊκανο­ποιούνται με την πολυμάθειά τους. Αυτοί σαν ερευνητές μπορούν να θέτουν ερωτήματα, να υπο­ψιάζονται με το μυαλό ενός “καχύ­ποπτου” φιλόσοφου και να σκέφτονται με τη βοήθεια της φαντασίας και όχι μόνο με τα βέβαια δεδομένα, σαν τους ηλεκτρο­νικούς υπο­λογιστές.

 

ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

 

1 Τη δυνατότητα αυτή έχω εξηγήσει και τονίσει τη σημασία της με το δικό μου ιδιαίτερο και σύντομο τρόπο και κάνω ξανά αναφορά πιο πέρα στην παρούσα εργασία.

.


*

 

 

 

 

Go to Top