4. Η ορθολογική αρχή της έρευνας: Διαφορά της γνώσης από την πληροφορία και τη σκέψη. Βεβαιότητα από γνώση ή από εμπιστοσύνη;

Σχεδόν όλοι εκμεταλ­λεύονται την ανεπάρκεια  γνώσης...

Οι απαντήσεις και οι εξηγήσεις στις σελίδες που θα ακο­λουθήσουν έχουν ένα πλεονέκτημα: Πρώτα εξηγούν τι είναι η γνώση, τη σχέση της γνώσης με τη βεβαιότητα και πότε δεν έχουμε βέβαιη γνώση. Διότι μέχρι τώρα σχεδόν όλοι εκμεταλ­λεύονται την ανεπάρκεια  γνώσης για να εμφα­νιστούν ότι γνωρίζουν και έτσι να τους εμπιστευθεί η κοινωνία και ακολούθως αυτοί να εκμεταλ­λευθούν την εμπι­στοσύνη είτε επαγγελματικά και οικονομικά, είτε για διάφορους άλλους λόγους. Εδώ σε αυτές τις σελίδες, μια από τις πρώτες απαντήσεις που είναι σημαντικές για κάθε ανα­γνώστη είναι η διαφορά της γνώσης από την πληροφορία και τη σκέψη και πότε η βεβαιότητα προ­έρχεται από γνώση. Η έννοια της γνώσης χρησιμοποιείται εύκολα και καταχρηστικά από αγράμματους και από επιστήμονες. Γι' αυτό είναι από τα πρώτα που χρειάζεται να σκεφτούμε για να μη συγχέουμε τη γνώση με τη φαντασία, τη φαντασία με την πραγματικότητα και την πραγματικότητα με τη δυνατότητα. Εδώ στις εισαγωγικές σελίδες της Κοσμονομίας θα τονίσουμε αυτό το ζήτημα, αλλά δεν θα το εξαντλήσουμε.

· Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν καμία σκέψη για αυτό το ζήτημα (τι είναι γνώση). Έτσι εξηγείται κατά ένα μέρος, ότι εύκολα έχουν άποψη για όλα και εύκολα διαφωνούν και συμ­φωνούν και η αμφιβολία δεν φαίνεται στην ομιλία τους.

· Όσοι έχουν ανώτερη εκπαί­δευση, οι καθη­γητές και οι επιστήμονες έχουν κάποια γνώση του ζητήματος. Όμως, συχνά ούτε αυτοί εφαρ­μόζουν στη σκέψη τους όσα θα απαιτούσαν για να ενισχυθεί η βεβαιότητα. Έχουν εύκολη βεβαιότητα όπου εξυπηρετούνται, ενώ όταν διαφωνούν τότε έχουν πιο μεγάλη απαίτηση για αποδείξεις και έχουν υπερεκτιμήσει τη χρησι­μότητα της γνώσης τους.

· Οι άνθρωποι δεν έχουν πάντα το χρόνο και την ευκολία για να κάνουν κάθε φορά επαλήθευση των πληροφοριών ή μια τέτοια διερεύνηση δεν είναι σημαντική γι' αυτούς. Έτσι συχνά εμπιστεύονται την πηγή της πληρο­φορίας και την άποψη της πλειοψηφίας.

Το ξέρετε, πιστεύετε ή πιθανολογείτε;
Γνώση η οποία γίνεται δεκτή (με βεβαιότητα) από ανασφάλεια μήπως εμείς φανούμε αγράμ­ματοι, χαζοί ή ανενημέρωτοι ή για κάποια άλλη σκοπιμότητα, αυτή δεν είναι αξιόπιστη γνώση μας. Είναι πίστη μας, είναι βιαστική βεβαιότητα, είναι ένα στοίχημα με πολλές πιθανότητες, όχι όμως η γνώση που διαφέρει από τη θρησκευτική πίστη. Εδώ σε αυτές τις σελίδες απο­καλύπτεται μια σημαντική ανεπάρκεια για τη γνώση, που μένει συγκαλυμμένη παγκοσμίως για λόγους εκ­παιδευτικούς και επαγ­γελματικούς. Η γνώ­ση που έχει επι­βεβαιωθεί από άλλους και τα συμ­περάσματα από έρευνες είναι πληροφορίες προς διερεύνηση και επαλή­θευση. Αν η εκτίμηση για "γνώση" είναι η εκτίμηση κάποιων που πράγματι γνωρίζουν και εμείς δεν χρειάζεται να σκεφτούμε, τότε δεν μιλάμε για γνώση, αλλά για "πίστη" και πληροφορία με εμπι­στοσύνη. Εξάλλου, η συμφωνία πολλών ανθρώπων δεν είναι πάντοτε αποτέλεσμα σύμπτω­σης, που προήλθε από το ξεχωριστό, απομονωμένο και δημιουργικό στοχα­σμό του κάθε ατόμου. Συνήθως είναι αποτέ­λεσμα:

της τυφλής, επιπόλαιης και  βιαστικής συμφωνίας,

της ευπιστίας,

της εύκολης αντιγραφής

και της συμφερον­τολογικής αποδοχής (με την προσδοκία κάποιου κέρδους), ακόμα και στην περίπτωση της επιστημονικής γνώσης.