ΓΝΩΣΗ ΧΩΡΙΣ ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΧΩΡΙΣ ΓΝΩΣΗ

 

ΓΝΩΣΗ ΧΩΡΙΣ ΗΘΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΑΣΚΟΠΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ

· Η γνώση χρησιμεύει και στον απατεώνα και αυτή εύκολα γίνεται παρα­πλανητική.

· Οι άνθρωποι εκπαιδεύονται για να γίνουν απατεώνες, για να εκμεταλ­λευτούν τις αδυναμίες του κόσμου και για να κερδίσουν χρήματα.

· Η αναμφίβολη γνώση χωρίς να την κατα­λαβαίνουμε ή χωρίς επι­βεβαίωση στη δική μας εμπειρία γίνεται πίστη.

· Η γνώση μπορεί να είναι από άχρηστη μέχρι παραπλανητική, να ενισχύει τις ψευδαι­σθήσεις και να εμποδίζει μια έρευνα.

· Η γνώση είναι πάντοτε ελλιπής και αναγκαστικά η σκέψη περνάει από το ένα πράγμα στο άλλο, χωρίς τερματισμό.

· Η εφαρμογή της γνώσης για να είναι επιτυχής χρειάζεται ακόμα περισσότερη γνώση, ενώ η τύχη είναι ανα­τρεπτική.

· Εύκολα και συχνά φανερώνεται ότι κακώς ήμασταν βέβαιοι για το αποτέλεσμα. Στο τέλος έτσι ζημιώνουμε κάποιους άλλους αλλά και εμείς οι ίδιοι ζημιωνόμαστε. Διότι είχαμε υπερε­κτιμήσει τη γνώση, όπως και τις ικανότητές μας.

· Οι περισσότερες γνώσεις μας αντικατοπτρίζουν πράγματα μοναδικά, σπάνια, ανεπα­νάληπτα, πράγματα τα οποία δεν μπορούμε να πλησιάσουμε και άπειρες λεπτο­μέρειες, που δεν θα βρούμε στη δική μας ζωή.

· Οι εκτιμήσεις και οι υπολογισμοί με μέσο όρο, πολλές φορές είναι απαραίτητα και πιο γρήγορα από τις εξακρι­βωμένες γνώσεις, από τις μετρήσεις και από τις προσπάθειες για γνώση με τη μέγιστη ακρίβεια.

 

Η γνώση και η επικοινωνία δεν εξασφαλίζουν καλύτερη προοπτική για τη ζωή μας ή δεν είναι τίποτε περισσότερο από εξωτερικεύσεις της ανθρώ­πινης ψυχολογίας και προσπάθειες προ­σαρμογής στον κόσμο, έτσι όπως γίνεται με την εξάπλωση της ζωής σαν βιολογικό φαινό­μενο μέσα στα διάφορα περιβάλ­λοντα.

Σημαντικό το παγκόσμιο σύνθημα: Η ηθική χωρίς γνώση και σκέψη είναι αβάσιμη και ανε­παρκής, ενώ η γνώση χωρίς εσω-διανοητικό προ­σανατολισμό είναι άσκοπη και παρα­πλανη­τική.*¹ Άσκοπη η γνώση διότι δεν επι­τυγχάνουμε καλύτερη τύχη και ζωή, ούτε όλα όσα στοχεύουμε και έτσι όπως ονειρευόμα­στε. Παρα­πλανητική η γνώση, διότι εξίσου γίνεται το αντίθετο, να νομίζουμε ότι γνωρίζουμε, να μη βλέπουμε τα κενά στη γνώση και να εφαρμόζουμε την (ανεπαρκή) γνώση και τη σκέψη για να κατα­στρέψουμε και για να ξεχάσουμε όσα γνωρίζαμε. "Όσο μπορεί η άγνοια, η πλάνη και η γνώση να παρα­μορφώσουν την ηθική, άλλο τόσο η έλλειψη εσω­διανοητικής ανα­ζήτησης και ηθικής μπορεί να παρα­μορφώσει και ν' αποπρο­σανατολίσει τη γνώση και τη διάνοια". Ποιο είναι λοιπόν, το νόημα της γνώσης και της λογικής, όταν αυτή είναι ένα μέσο για παρα­πλανητικές δραστηριότητες, για την ευχάριστη αυταπάτη και για να επι­βεβαιωθούμε από τους άλλους και όταν η σκέψη γίνεται περισσότερο με ψέματα και φαν­τασιώσεις; Πώς μπορούμε τότε να είμαστε δίκαιοι, καλοί και ευτυ­χισμένοι;*²

Το πνεύμα (ή διάνοια) δεν είναι απομονωμένο στη φύση. Γι' αυτό μιλάμε εξ ορισμού για Ηθική ενοποιημένη με τη Λογική. Μιλάμε για σκέψη και γνώση, αλλά αναζητάμε και έναν προορισμό αυτών, ο οποίος δεν μπορεί να είναι μόνο εξωτερικά στον κόσμο. Η γνώση χωρίς εσω-διανοητικό προσανατολισμό είναι άσκοπη και παρα­πλανητική. Όταν λέμε «ο άνθρωπος είναι ζώο λογικό», αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κάνει λάθη, ότι δεν αγνοεί, ότι σκέφτεται αναπόφευκτα με λογική συνέπεια και ότι ο άνθρωπος δεν πράττει επηρεασμένος από την πλάνη και την άγνοια. Η γνώση είναι πάντοτε ελλιπής, ενώ η φαντασία συγχέεται με τα πράγματα. Δεν εξασφαλίζει την αλάνθαστη εκτίμηση και μπορούμε να λέμε περισσότερα απ' όσα πραγματικά γνωρίζουμε, ακόμα και να ξεχνούμε! Απο­καλύπτεται ο ρόλος της γνώσης και της λογικής για την παρα­πλάνηση, την εξαπάτηση, για την άσκοπη δράση και για την εκμετάλ­λευση των πνευ­ματικών αδυναμιών. Οι καλύ­τεροι απα­τεώνες δεν φοβούν­ται τη γνώση, αντιθέτως ενθαρ­ρύνονται από αυτήν. Η εξαπά­τηση, η μισή αλήθεια και η ελλιπής πληρο­φόρηση είναι ένα σοβαρό πρό­βλημα, που ξεφεύγει από τα όρια της ηθικής και γίνεται καρκίνος με μετα­στάσεις σε όλα τα όργανα της κοινωνίας. Ο σκοπός της γνώσης δεν είναι οπωσ­δήποτε η απαλλαγή από τα ψέματα και τις φαντα­σιώσεις, αλλά πολλές φορές χρησιμεύει για το αντίθετο.

Αλλά και αντιθέτως, η ηθική χωρίς γνώση και σκέψη είναι αβάσιμη και ανεπαρκής. Πράξεις ηθικές είναι δυνατές και χωρίς σκέψη (όπως λ.χ. μια γρήγορη αντίδραση για να προστατέψουμε κάποιον). Ηθική συμπεριφορά μπορούμε να εκτιμήσουμε ως και τις προσπάθειες για να ζήσουμε ή τη φροντίδα της οικογένειας. Αν όμως δεν ανα­γνωρίζουμε τα πράγματα, αν εκτιμούμε ότι αυτά έχουν κάποια σχέση ενώ δεν έχουν καθόλου ή έχουν αντίθετη σχέση, αν εκτιμούμε ότι έχουν μερικές δυνατότητες ή τις στερούνται και εκτιμούμε σφαλερά, τότε με τις λανθα­σμένες απόψεις και εκτιμήσεις θα δράσουμε και άδικα.

 

Ένα ελάχιστο δείγμα από τις άπειρες και συνηθισμένες σκέψεις των ανθρώπων: Όταν εκτιμούμε ότι ένα ή περισσότερα πρόσωπα είναι κλέφτες ενώ δεν είναι ή αντιθέτως ότι δεν είναι κλέφτες, ενώ αυτοί είναι. Όταν υποψιαζόμαστε κάποιον σαν συνεργό σε μια εξαπάτηση ή ότι αυτός επιθυμεί να συμβεί κάτι κακό στη ζωή μας. Όταν κάποιος ενδιαφέρεται για εμάς και το έχει αποδείξει σε δύσκολες στιγμές, αλλά εμείς δεν το ανα­γνωρίζουμε. Όταν σκεφτόμαστε ότι μας έφεραν ένα μικρό δώρο, το οποίο έχουν "μολύνει" με μαύρη μαγεία για να μας βλάψουν. Όταν εκτιμούμε ότι τα πρόσωπα μιας ομάδας έχουν την ίδια δράση και συμ­μετοχή. Όταν αυτές οι σκέψεις γίνονται με λανθασμένες εκτιμήσεις, τότε ζούμε με ψέματα και φαντασιώσεις και έτσι ανάλογα κινητο­ποιού­μαστε.

1 *1 Αυτή η σύντομη διατύπωση συνοψίζει ένα όγκο σελίδων με σκέψεις για το νόημα της ζωής. Υπήρξε από την πρώτη στιγμή ένας πνευματικός φάρος για την ανάπτυξη των φιλοσοφικών απόψεών μου και σχεδόν έτσι δημοσιεύτηκε μέσα από τις σελίδες του 1ου βιβλίου μου (σελ.45, 355, 438). Το σύνολο των απόψεων και της δια­τυπωμένης φιλοσοφικής θεωρίας που δημοσιεύτηκε τότε με τον τίτλο "Η Θεολογία της Επιστήμης" επί πολλά χρόνια ως χειρόγραφο είχε τον τίτλο "Η αξία της γνώσης και η γνώση της αξίας". Αργότερα βρήκα τη ρήση του Άλ. Αϊνστάιν που πλησιάζει, αλλά η σημασία της είναι πιο περιορισμένη (για το μέλλον, για την κοινωνία και αρχικά για δύο ομάδες ανθρώπων). Δεν ειπώθηκε για την καθημερινή ζωή του κάθε ανθρώπου, σαν πνευματικό θεμέλιο γενικά για τη ζωή μέσα στον κόσμο και σαν αρχή για την ερμηνεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς: "Η επιστήμη χωρίς θρησκεία είναι κουτσή, η θρησκεία χωρίς επιστήμη είναι τυφλή".

2 *2 Τόσο απλά και γρήγορα είχε τεθεί η σχέση των ηθικών ζητημάτων με το ζήτημα της σκέψης, στο ξεκίνημα της φιλοσοφικής αναζήτησης από ένα νέο άνθρωπο, παρά τα τεράστια κενά στις γνώσεις του και τις εκφραστικές αδυναμίες του. Η σύζευξη της ηθικής με τη σκέψη, οι συνέπειες της άγνοιας και της πλάνης έξω από τη σκέψη (με τη συμπεριφορά) και η παραπλάνηση μέσα από τη γνώση αποτελούν θεμελιακές παρατηρήσεις. Δια­τυπώθηκαν και οι πρώτες σκέψεις έγιναν για πρώτη φορά σε νεαρή ηλικία στη δεκαετία του '80, και περιέχονται στο βιβλίο που εκδόθηκε αργότερα τον Ιαν. του 2000 (ISBN 960-385-019-5).