Ο εκσυγχρονισμός της φιλοσοφίας από την αδέσμευτη σκέψη ενός νέου ανθρώπου (2)

<•> Τελικά είχα να προσθέσω κάτι καινούριο στη φιλοσοφία;* 

Μη φανταστείτε ότι όσα διαβάσατε για τη δυσκολία να πρωτοτυπή­σουμε γράφτηκαν λόγω της εκτίμησής μου, ότι οι απόψεις μου δεν είναι πρωτότυπες. Εκτός από σχεδιαστής ιστο­σελίδων, αναγκάστηκα να συμπεριφερθώ σαν αναλυτής και παρου­σιαστής των θεωριών και της φιλοσοφίας μου. Διότι δεν ήμουν μέλος σε κάποια ομάδα (όπως το επέλεξα) ούτε συνάδελφος ή διάδοχος κάποιου πανεπι­στημιακού καθη­γητή, ούτε είχα επενδύσει χρήματα σε εκδότες και σε φιλολογικούς πράκτορες για να με προβάλουν, δεν συμμετείχα σε συλλογική συγγρα­φή λεξικών ή εγκυκλο­παιδικών βιβλίων ούτε σε πολιτιστικές εκδηλώσεις. Μια επιπρόσθετη δυσκολία ήταν, ότι πραγματευόμουν πολλά και δια­φορετικά ζητήματα τα οποία υποτίθεται είναι για όσους έχουν ειδι­κευτεί και χωρίς τους κανόνες μιας ομάδας και την κληρονομιά της και χωρίς τη σταδιοδρομία που είναι συνυφασμένη με την επαγγελματική εκμετάλ­λευση. Με συνέπεια, οι λιγοστοί ενδιαφερόμενοι -ιδιαίτερα στην πνευματικά άθλια χώρα μου- να δυσκολεύονται να παρα­κολουθήσουν τη σκέψη μου ή να σκέφτονται αρνητικά για έναν άγνωστο διανοητή. Ο δημιουργός ενός πνευματικού έργου γνωρίζει καλύτερα από όλους πώς αυτό αναπτύχθηκε, όπως για παράδειγμα ποιο ήταν το κεντρικό ζήτημα, ποια ήταν τα ερωτήματα, πώς μοιράστηκε σε βιβλία, κάτω από ποιους χαρακτηριστικούς τίτλους, πώς θα παρουσίαζε περιληπτικά το έργο του και αν το έχει ολοκληρώσει. Αν θέλετε ένα σημάδι για το πόσο προσεκτικά κάποιος έχει σκεφτεί αυτά που γράφει και αν όσα έγραψε τα έχει σκεφτεί ξανά και πόσο τα έχει εκτιμήσει για να στηρίξει τις απόψεις του, τότε δείτε αν τα θυμάται, αν τα έχει βελτιώσει εκφραστικά και αν τα επαναλαμβάνει διορθωμένα. Ο συγγραφέας που έχει την πιο στενή επαφή με το έργο του είναι ο πρώτος που μπορεί να διευκολύνει για την παρουσίασή του και σε αυτή την προσπάθεια θα μπορέσει να το βελτιώσει ακόμα περισσότερο.

> Μια αναπτυγμένη κοσμοθεωρία μετά από αυτή την “απείθαρχη” φιλοσοφική προσπάθεια πολλών ετών καθοδηγήθηκε με το ενδιαφέρον για τον προορισμό της ζωής και με πυξίδα την αυτογνωσία του πνεύματος μέσα στον ευρύτερο φυσικό κόσμο. Το ζήτημα εκτιμήθηκε σημαντικό όχι μόνο απευθείας για τη ρύθμιση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και για λόγους συναισθηματικούς, αλλά σημαντικό και για τη διανοητική συνέπεια. Η ανάδειξη των πνευματικών αδυναμιών του ανθρώπου (βιολογικοί περιορισμοί όπως περιορισμένη μνήμη, μεροληψία στη σκέψη και στις αισθήσεις, ασάφεια και ελαττώματα της γλώσσας κλπ), η εκτίμηση για ανεπάρκεια να επιτευχθεί πλήρη γνώση των πραγμάτων και η διαπίστωση για τη φυσική μεροληψία που ξεκινάει αυτόματα από τις αισθήσεις έστρεψε την πιο αισιόδοξη φιλοσοφική αναζήτηση ενάντια στον εαυτό της. Η αναβάθμιση της φιλο­σοφικής σκέψης επέτυχε την ελάττωση των προσδοκιών από την επιστήμη!

> Παράλληλα, η φυσική ενσωματώθηκε στην ορθολογική ερμηνεία πολλών φαινομένων και για την αρχή του κόσμου. Αυτό ήταν το πιο μεγάλο έλλειμμα στη φιλοσοφική προσπάθεια όλων των παλαιότερων φιλο­σόφων. Η φιλοσοφία έμεινε με τις πιο αφηρημένες σκέψεις και οι ερμηνείες έμειναν καθυστερημένες, χωρίς παρατηρήσεις στα πράγματα και χωρίς καμία προοπτική για την έρευνα, σαν τις θρησκευτικές απόψεις.

> Το σύνολο των αναπτυγμένων απόψεων, διατυπωμένο με το συνη­θισμένο λεξιλόγιο, επεκτάθηκε ορθολογικά σε ζητήματα όλων των επι­στημών, ακόμα και σε θεολογικά. Όταν οι απόψεις είναι συντομευμένες και γενικές τότε μπορούν να μοιάζουν ή αντιθέτως, έτσι απογυμνωμένες οι ομοιότητες χάνονται και τότε εμφανίζονται μεταξύ τους αντιφατικές και τελείως άσχετες.⁴ Η συνοπτική άποψη όπως σχηματίζεται από τις σκέψεις των Στωικών, αλλά και από την αρχαία Ινδική σοφία και η οποία αργότερα εν μέρει προσαρμόστηκε στο Χριστιανικό δόγμα: “Τα πάντα είναι διαποτισμένα από τον θεό, ο θεός είναι πανταχού παρόν. Ο θεός και η φύση αποτελούν το παν που είναι αιώνιο και άφθαρτο. Η παθητική ουσία είναι η ύλη και η ενεργητική ο θεός. Ο κόσμος είναι ένας και πεπερασμένος, είναι λογικό, έμψυχο, και νοητικό”. Πράγματι, αυτή είναι σχεδόν η άποψη του νέου πνευματικού δημιουργού. Η κίνηση είναι αξεχώριστη από την ύλη (σαν τρόπος ύπαρξης όπως λένε οι θεωρητικοί του Διαλεκτικού Υλισμού) και θα προσπαθούσα να διευκρινίσω και να εξηγήσω, ότι η ύλη δεν είναι έτσι παθητική. Επιπλέον, αν μου ζητήσουν να τοπο­θετήσω τη δική μου κοσμο­θεώρηση κάτω από μια ετικέτα, δεν έχω αντίρρηση να τη χα­ρακτηρίσουν “Πανθεϊστική”. Όταν όμως κάποιος διαβάσει, πώς εννοώ και σχηματίζω αυτή τη συνοπτική άποψη μέσα στους τρεις τόμους των 500 περίπου σελίδων ο καθένας και ιδιαίτερα μετά από την εισαγωγή της φυσικής για την ερμηνεία της ύλης και για τον υπολογισμό των αστρονομικών ορίων, τότε θα εκπλαγεί. Πρώτα απ' όλα, η αφετηρία για την ανάπτυξη των φιλοσοφικών μου απόψεων δεν ήταν ένα θεολογικό βιβλίο ούτε η επιλεγμένη θεωρία κάποιου φιλόσοφου. Φανταστείτε ότι ξεκίνησα να αναπτύσσω τις φιλοσοφικές απόψεις μου ως άθεος και με τη μηχανιστική / σωματιακή / Νευτώνεια άποψη για τον κόσμο. Για να εισαγάγω την έννοια “Θεός ή Παγκόσμιο Πνεύμα” στη διατυπωμένη ερμηνεία μου για τον κόσμο, ανέπτυξα πρώτα μια ερμηνεία ορισμένων φυσικών φαινομένων με παρατηρήσεις στην εμπειρία και με όρους της φυσικής. Αυτή η κοσμο­λογική θεωρία είναι αναπτυγμένη στα τρία χονδρά βιβλία. Η έννοια ενός Θεού δεν έχει αναμιχθεί μέσα σε αυτά τα βιβλία, ούτε το παγκόσμιο πνεύμα, παρά μόνο προς το τέλος του τρίτου βιβλίου, όταν ήρθε η στιγμή για να βγει ορθολογικά αυτό το συμπέρασμα ή οι ενδείξεις. Επίσης, το πυκνο­γραμμένο βιβλίο 600 σελίδων για μια παγκόσμια ηθική, περιέχει θεμελιώδεις σκέψεις και αναπτυγμένες απόψεις για μια ηθική με πνευματικό προσανατολισμό.⁵ Ούτε σε ένα τέτοιο βιβλίο (ηθικής) χρησιμο­ποιήθηκε η έννοια του Θεού ή ενός παγκόσμιου πνεύματος. Αυτός ο σκόπιμος διαχωρισμός στα ζητήματα και η ανάμιξη των ζητημάτων μόνο μετά από το τέλος της ανάπτυξης του προηγούμενου ζητήματος και μετά από το πέρασμα με ορθολογικές σκέψεις, αποτελεί μια σπάνια προσπάθεια για τη φιλοσοφία. Εκτός από τη συνάφεια που επιβάλλεται από τη λογική ανάπτυξη των απόψεων, ο πνευματικός δημιουργός στην προσπάθειά του είχε έναν απλό κανόνα όπως ο Καρτέσιος: ότι πρέπει να ξεκινάμε με τις πιο φανερές και με τις πιο απλές αλήθειες, πριν εισαγάγουμε σκέψεις για πιο δυσνόητα ζητήματα, για αόρατα φαινόμενα και για πράγματα που αμφισβητούνται εύκολα. Έτσι εύκολα -και όχι από το υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο- απέφυγα ακόμα ένα πλήθος φαντασιώ­σεων και πληροφοριών, που δημοσιεύονται σαν αξιόπιστες, ενώ εμείς δεν μπορούμε εύκολα να τις ελέγξουμε.

> Ένα ερώτημα που θα με ρωτούσε κάποιος είναι, πώς μιλάω ορθολογικά για “παγκόσμιο πνεύμα”, για “θεό” και πώς τα συ­μπεραίνω. Προσπαθώ να γράψω προσεκτικά, αλλά αναπόφευκτα συντο­μευμένα. Όταν σε μια γραπτή απάντηση ανάφερα για ένα παγκόσμιο πνεύμα, τότε πρόσθεσα πέντε σειρές προκειμένου να διαχωρίσω τη θέση μου από την έννοια της φράσης, όπως αυτή χρησιμοποιείται στις θρησκείες ή από μερικούς φιλόσοφους. Ήθελα να δώσω μια σύντομη εξήγηση, ότι χρησιμοποιώ αυτή την έννοια του “παγκόσμιου πνεύματος” όχι επειδή έτσι φαντάζομαι το Θεό ή έτσι μου αρέσει, αλλά επειδή από μερικές παρατηρήσεις και με λογικές σκέψεις εκτιμώ ότι το Σύμπαν έχει “διανοητικότητα και σκέψεις”. Ακόμα και τη λέξη “Σύ­μπαν” πάλι δεν τη χρησιμοποιώ με τη συνηθισμένη έννοια, ως ένα σύνολο από αστρονομικά σώματα και από ύλη, που βρίσκονται εξωτερι­κά μεταξύ τους (σαν καλά ξεχωρισμένα). Συνόδευσα τη λέξη “Σύμπαν” με τις λέξεις “ταυτόχρονο” και “πλήρες”. Στην έννοιά του συμ­περιλαμβάνω όχι μόνο τα παρόντα προς εμάς πράγματα ή σώματα, αλλά όλα τα δυνατά πράγματα. Το Σύμπαν στη δική μου άποψη είναι μαζί με το παρελθόν και το μέλλον του και έτσι 100% συνολικά καθορίζονται οι παγκόσμιοι νόμοι, που ρυθμίζουν την τοπική δημιουργία της ύλης και τη δομή της ίδιας της ύλης. Φαντάζομαι, θα προκαλούνται απορί­ες, αλλά μη χαθούμε στις σκέψεις εδώ.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ