«
Οι αντιθέσεις στα πράγματα δεν είναι ουσιαστικές,
δεν είναι οι απροσδιόριστες προϋποθέσεις για την ενέργεια, τη σταθερότητα και την εξέλιξή τους. Στις αφηρημένες έννοιες μας αποκαλύπτονται σαν ασύνδετες, άσχετες και χωρίς κοινά στοιχεία, ενώ στην πραγματικότητα
(...) εξηγούνται γενικά από τα χρονικά όρια αρχής-τέλους στην ύπαρξη, στην ποιότητα και στις σχέσεις των πραγμάτων. Με πρώτη αρχή την ίδια την ύπαρξη των υλικών φορέων.
(...) ( σελ.210)
«
Οι αντιθέσεις (...) δεν προέρχονται από μια συνολική αντίθεση της ποιότητας των πραγμάτων ή από μια τέλεια έλλειψη κοινών στοιχείων τους.
Δυο πράγματα, τα οποία θα ήταν τελείως αντίθετα, δε θα είχαν τίποτε κοινό άμεσα στην ποιότητά τους ούτε έμμεσα με κοινές εξωτερικές σχέσεις και θα ήταν χωρίς δυνατότητα αλληλεπίδρασης,
δηλαδή θα ήταν τελείως άσχετα και διαφορετικά. Όπως θεωρούμε τα υλικά στοιχεία σαν πρωταρχική πραγματικότητα, δηλαδή την έλλειψη ποιότητας και πραγματικότητας, όταν αφαιρούμε τις νοητές διαφορές της, με τον ίδιο άστοχο τρόπο, όταν αφαιρούμε τα κοινά στοιχεία των πραγμάτων, τότε απομονώνουμε στη διάνοιά μας την έννοια της αντίθεσης και μεταβάλλουμε τις αντιθέσεις σε
πρωταρχικές διαφορές στην αφηρημένη υλική ουσία, για να εξηγήσουμε έτσι ακατάληπτα την ενεργητικότητά της
».
( σελ.210)
« Λ.χ. ένας άνδρας σαν άνθρωπος δεν είναι γενικά αντίθετος από μια γυναίκα και υπάρχουν πολλές όχι ίδιες γυναίκες, όπως και αρσενικοί. Αν ήταν γενικά αντίθετος (με τη βιολογική έννοια), θα έπρεπε να είναι το ίδιο αντίθετος με κάθε άλλη με τις ίδιες διαφορές.
Αλλά, η κάθε μια γυναίκα δεν είναι επακριβώς ίδια με την άλλη και συνεπώς δεν μπορεί να έχει τις ίδιες διαφορές με τον ίδιο άνδρα (γι’ αυτό και υπάρχουν περιπτώσεις μεγάλης ομοιότητάς τους). Το σκοτάδι δεν είναι αντίθετο φως, είναι η έλλειψη αυτού του τελευταίου. Η κίνηση μπορεί να γίνεται στην
αντίθετη διεύθυνση, ενώ δεν είναι αντίθετη ως προς μια άλλη δυνατή διεύθυνση. Διαφορετικά, αν δεν ήταν έτσι σχετικά αντίθετη, δε θα μπορούσε να γίνει σε μια άλλη. Στον αφηρημένο χρόνο το παρελθόν είναι αντίθετο στο μέλλον, όπως και η αρχή από το τέλος, ενώ στην πραγματικότητα η προηγούμενη στιγμή ως προς άλλα πράγματα ήταν επόμενη και αντιστρόφως, ενώ για κάποια άλλα ήταν η ίδια
ή ανύπαρκτη. Ο θάνατος είναι αντίθετος από τη γέννηση, αλλά δεν είναι άρνηση της γέννησης (με την έννοια της μη γέννησης), όπως εκείνη δεν είναι άρνηση του πρώτου. Γεννηθήκαμε -όπως και άλλοι- θα πεθάνουμε μετά από τη
γέννησή μας και τότε δε θα είμαστε όπως όταν γεννηθήκαμε, ούτε με τις ίδιες ακριβώς σχέσεις. Η αιτία γενικά είναι αντίθετη από το αποτέλεσμα,
ενώ στην πραγματικότητα είναι μια από τις αιτίες σε σχέση με το αποτέλεσμά της, ενώ σε σχέση προς την αιτία της είναι αποτέλεσμα, ως προς μερικά άλλα αποτελέσματα δεν είναι αιτία και ως προς άλλες αιτίες δεν είναι αποτέλεσμα. Αν δεν ήταν έτσι σχετικά αντίθετη, τότε η αιτία δε θα είχε αιτία και το αποτέλεσμα δε θα γινόταν αιτία. Κάθε πράγμα είναι και σχετικά δεν είναι τα άλλα πράγματα, τα οποία
δεν είναι το αντίθετο αυτού. Το ίδιο σχετικά εκείνα δεν είναι αυτό και επειδή δεν είναι αντίθετα, γι’ αυτό δεν είναι τελείως διαφορετικά και έχουν κοινά στοιχεία
».
(σελ.211)
«
Επειδή όλα τα πράγματα και οι ίδιοι οι υλικοί φορείς, με τους οποίους εκείνα γίνονται, είναι
τρόποι αλληλεπίδρασης και στιγμές μιας συνολικής ενέργειας, δεν διαφέρουν στην ουσία (...)
». (σελ.190)
«
Τα κοινά αρχικά μέρη των πραγμάτων υπάρχουν, γιατί η κοινή ουσία επαναπροσδιορίζεται σχετικά
μέσα στο χρόνο και στο χώρο, ενώ αυτή έχει γίνει ανέκαθεν και είναι έξω από το χρόνο και το χώρο
». (σελ.207)
« (...) οι διαφορές της ουσίας, η ύλη είναι στιγμές
μεταφοράς ενέργειας, στιγμές που αρχίζει και τελειώνει η ροή της, δηλαδή στιγμές ελάττωσης και
αντιστάθμισης ». (σελ.188)
« Η ύπαρξη κοινής ενέργειας και η ταύτισή της με το
χρόνο μας επιτρέπει να περιγράψουμε και να εξηγήσουμε με απλούς όρους τις γενικές διαφορές των
πραγμάτων, που προέρχονται από ποσοτικές, δηλ. χρονικές σχέσεις και την ουσιώδη άμεση σχέση τους
». (σελ.181)
« Αν η πραγματικότητα δεν είχε γίνει ανέκαθεν ή σε
προηγούμενες στιγμές, πριν από τη στιγμή που ακόμα γίνεται ως προς εμάς, τότε δεν θα υπήρχε
χώρος ». (σελ.169-170)
« Οι διαφορετικές σύνθετες ποιότητες δεν μπορούν να
εξηγηθούν μόνο από μερικές κοινές και εξωτερικές ουσίες για τον ίδιο λόγο, που δεν θα μπορούσε
να εξηγηθεί η ύπαρξη διαφορών στις αρχικές κοινές ουσίες ». (σελ.137)
ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ