Τα πράγματα δεν μπορούν να διαφοροποιηθούν τελείως το ένα από το άλλο, ούτε να γίνουν επακριβώς τα ίδια (με όλες τις λεπτομέρειες και τις σχέσεις τους) και πάντοτε αποτελούν μέρη ενός σταθερού συνόλου. Η συγγένειά τους (με την πιο ευρεία έννοιά της) είναι αναγκαστική, γιατί όλα αποτελούν τρόπους διαμόρφωσης μιας κοινής ουσίας, στιγμές εξέλιξης ενός σταθεροποιημένου πράγματος, το οποίο σχετικά έμμεσα για τα μέρη του δεν έχει πάψει να γίνεται.
(...)
Για τον ίδιο λόγο που
τα πράγματα αλλάζουν και δεν αλλάζουν μέσα στο χρόνο, δεν είναι τα ίδια ούτε
τελείως διαφορετικά μέσα στο χώρο. Αν ήταν επακριβώς τα ίδια, τότε θα είχαν
επακριβώς τις ίδιες δυνατότητες και τους ίδιους τρόπους αλληλεπίδρασης στην
ίδια στιγμή και αντιστρόφως. Αντιθέτως, αν ήταν τελείως διαφορετικά,
τότε δε θα είχαν καμία κοινή δυνατότητα ή σχέση και σε καμία στιγμή, όπως
και αντιστρόφως. Στη μια και στην άλλη υπόθεση δε θα υπήρχαν πολλά ίδια
ή διαφορετικά πράγματα σε ίδιες ή διαφορετικές στιγμές και θέσεις, θα υπήρχε
ένα και το ίδιο από μόνο του. Τα πράγματα έχουν δυνατότητες, γιατί δεν έχουν
επακριβώς τις ίδιες ή στην ίδια στιγμή και δεν είναι τα ίδια ή τελείως
διαφορετικά· και το αντίστροφο δεν είναι λάθος.
Τα πράγματα δεν αλληλοεπηρεάζονται με άλλα τελείως διαφορετικά, ούτε με τελείως διαφορετικούς τρόπους το ένα από το άλλο και στη διάρκεια της ύπαρξής τους συνεχίζουν να συνδέονται με μερικά κοινά και να επηρεάζονται με μερικούς κοινούς τρόπους. Για να συνεχίζει ένα πράγμα να υπάρχει ή για να συνεχίζει άμεσα να είναι το ίδιο, πρέπει οι αλληλοεπηρεασμοί του με τα άλλα πράγματα να είναι τέτοιοι, που δε θα τους αποσταθεροποιούν την ποιότητα και συνεπώς πρέπει εκείνα
τα άλλα να μην είναι τελείως διαφορετικά από αυτό. Η σταθερότητα της ποιότητάς τους πρέπει να προσδιορίζεται (να αντανακλάται) και έμμεσα. Αν συνδεόταν με τελείως διαφορετικά ή ασταθούς ποιότητας πράγματα, τότε αυτό θα επηρεαζόταν με τελείως διαφορετικούς και ασταθείς τρόπους και η ποιότητά του θα ήταν απροσδιόριστη, ασταθής, χωρίς κοινά στοιχεία και η ενότητά της τυχαία. Όπως και το αντίστροφο.
Γενικά, για τον ίδιο λόγο, πολλά διαφορετικά πράγματα από διαφορετικές χρονικές στιγμές, για να έχουν κοινά στοιχεία, για να συνδέονται με λιγότερο έμμεσο τρόπο και σε τελική ανάλυση για να αποτελούν μέρη της ίδιας πραγματικότητας, πρέπει να έχουν σχέσεις με μερικά ίδια-κοινά πράγματα. Για να μπορούν να υπάρξουν στο μέλλον πράγματα, τα οποία θα έχουνε κοινά στοιχεία μ’ εκείνα που υπήρξαν στο παρελθόν (της ίδιας συνολικής πραγματικότητας), πρέπει να γίνονται από τα προηγούμενά τους (με πιο άμεσους τρόπους), να διατηρούνται σε όλες αυτές τις
στιγμές (από το παρελθόν ως το μέλλον) μερικά ίδια πράγματα και να επηρεάζονται με μερικούς κοινούς τρόπους. Από την εμπειρία διαπιστώνουμε, ότι αυτά είναι οι αστέρες, οι γαλαξίες, οι πλανήτες, οι φυσικοί δορυφόροι, οι κομήτες, η ατμόσφαιρα, σε τελική ανάλυση ο χώρος και η απλή ύλη. Πιο αφηρημένα, τα φαινόμενα και οι ειδικότερες έννοιες που αντιστοιχούν σε αυτή τη γενική έννοια της σταθεροποιημένης αλλαγής μέσα στο χρόνο και στο χώρο, είναι η περιστροφική μετατόπιση, η συμμετρία, η συγκέντρωση και η περιοδικότητα (σταθερός επαναπροσδιορισμός). Η διαφοροποίηση μέσα στην πορεία του χρόνου, ακόμα
και εκείνων των πραγμάτων που παραμένουν κοινά για μεγάλη διάρκεια, επιφέρει διαφοροποίηση και στα φαινόμενα που αντιστοιχούν σε αυτές τις ειδικότερες έννοιες της σταθεροποιημένης αλλαγής (μέσα στο χρόνο και στο χώρο).
Η ύπαρξη των κοινών και των σταθερών στοιχείων στην πραγματικότητα, αυτή από μόνη της προδίδει ότι όλα συνδέονται με μια κοινή αιτία-ουσία, ότι υπάρχουν σε μερικές μικρότερες στιγμές ταυτοχρόνως με μια ευρύτερη, στα όρια της οποίας αποτελούν ανέκαθεν ένα σταθερό σύνολο και ότι σαν μέρη ενός Τελειωμένου Χρόνου σχετίζονται πάντοτε, ανεξάρτητα από το πού και το πότε υπάρχουν.
(Από το βιβλίο "Η Θεολογία της Επιστήμης"
©2000, ISBN 960-385-019-5)