Λεπτομέρειες, ασήμαντα ή άχρηστα συνήθως εννοούμε μερικά πράγματα, δυνατότητες και αλλαγές που δεν επηρεάζουν τη συνολική ποιότητα ενός άλλου πράγματος, τη σταθερότητα της ύπαρξής του, τις σχέσεις του με τα άλλα, ειδικότερα την ανθρώπινη ζωή και τον προσδιορισμό ενός αποτελέσματος. Με λίγα λόγια, εννοούμε την έλλειψη άμεσης σχέσης αιτιότητας και σταθερού προσδιορισμού. Όμως, τα ίδια τα πράγματα μέσα στο χώρο και έτσι όπως δημιουργούνται έμμεσα δε συνδέονται άμεσα με όλους τους δυνατούς τρόπους και δεν υπάρχουν όλα στην ίδια στιγμή με τα άλλα. Κάθε τι που συντελεί με πιο άμεσο ή σταθερό τρόπο στην ύπαρξη ενός αποτελέσματος είναι για εκείνο χρήσιμο και σημαντικό, ενώ ως προς την ύπαρξη μερικών άλλων αποτελεσμάτων είναι άχρηστο και ασήμαντο. Όλα τα πράγματα είναι χρήσιμα και σημαντικά για εκείνα, με τα οποία συνδέονται και αλληλο­επηρεάζονται με πιο άμεσους και σταθερούς τρόπους, ενώ ταυτόχρονα είναι άχρηστα και ασήμαντα για εκείνα, με τα οποία δεν αλληλο­επηρεάζονται άμεσα ή με προσδι­ορισμένο τρόπο.

Λ.χ. η έκρηξη ενός πολύ μακρινού αστέρα μπορεί να καταστρέψει έναν εξωγήινο πολιτισμό, ενώ σε σχέση με την ύπαρξη των ανθρώπων εδώ είναι μια λεπτομέρεια, αν όχι τίποτε, όπως και αν γινόταν το αντίθετο. Μια πέτρα στα χέρια ενός ειδικού μπορεί να είναι ανυπολόγιστης αξίας, ενώ για κάποιον άλλο μια κοινή πέτρα ή χρήσιμη για διαφορετικούς λόγους.

Τα πράγματα, οι σχέσεις και οι δυνατότητές τους επηρεάζονται και αλλάζουν και η συν­τελεστικότητά τους είναι μεταβαλλόμενη. Μέσα στο χρόνο μπορούν να επηρεάζουν και να χρησιμεύουν με τους ίδιους ή με διαφορετικούς τρόπους, με τα ίδια και με διαφορετικά άλλα πράγματα, να δημιουργούν διαφορετικά και αντίθετα αποτε­λέσματα για τα ίδια πράγματα, ενώ η αλλαγή της στιγμής μιας επίδρασης ή μιας μεταβολής (λ.χ. η ώρα αναχώρησης του πλοίου) δημιουργεί άλλες δυνατότητες και αποτρέπει κάποιες άλλες. Αυτό που ήταν χρήσιμο, σημαντικό και ισχυρό, σε μια άλλη στιγμή και θέση γίνεται άχρηστο, ασήμαντο, ανίσχυρο και το αντίθετο. Η απόδραση ενός κακοποιού μπορεί να επηρεάσει άμεσα τη ζωή μερικών ανθρώπων σε ένα μακρινό τόπο, ενώ πριν θα ήταν γι' αυτούς μια λεπτομέρεια.

Η γνώση μας για τα πράγματα, για το πώς αλλάζουν και συνδέονται σε κάθε στιγμή είναι ανεπαρκής. Το ίδιο ανεπαρκής είναι για το πώς μπορεί να επηρεαστούν οι δραστηριότητές μας, οι συνέπειές τους, οι σχέσεις μας με τους άλλους και οι δυνατότητές μας, όσο πολύ και να γνωρίζουμε εκείνα, με τα οποία συνδεόμαστε πιο άμεσα.

Η Θεολογία της Επιστήμης ©2000, ISBN 960-385-019-5, Δωδώνη