Από τότε που οι άνθρωποι έμαθαν να γράφουν, να αποτυπώνουν τις σκέψεις τους με τα σημάδια της γλώσσας και έκαναν πιο εύκολα τα μέσα για να συγγράφουν, από τότε έζησαν πολλά εκατομμύρια ανθρώπων. Χρησιμεύει να παρατηρήσουμε, ότι από αυτά τα αμέτρητα εκατομμύρια, μόνο ένας μικρός αριθμός μάλλον λίγων χιλιάδων προσώπων, κάθισαν και κατέγραψαν με μια σειρά τις σκέψεις τους και συγκέντρωσαν ένα πλήθος απόψεων, εμπειριών και παρατηρήσεων που σαν πνευματικό έργο να αποτελούν μια μεγάλη συνεισφορά στην ανθρώπινη έρευνα, στην κατάκτηση της αλήθειας και στην καλή προοπτική της γνώσης.

Αυτή εδώ η παρατήρηση γίνεται, χωρίς να μειώσουμε τη συνεισφορά και την επιτυχία που ίσως όλοι οι άνθρωποι, ο καθένας με τον τρόπο του, κατάφεραν στη ζωή τους ή με την ίδια τη ζωή τους. Επίσης, δεν αγνοούμε, ότι η δυνατότητα για μια άφθονη πνευματική και συγγραφική παραγωγή, προϋποθέτει ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την επιβίωση, το οποίο δεν εξαρτάται μόνο από τα πρόσωπα ξεχωριστά και που, αν η επιβίωση δεν ήταν ένας δύσκολος αγώνας για τους πιο πολλούς ανθρώπους, τότε σίγουρα πολλοί περισσότεροι άνθρωποι θα είχαν συνεισ­φέρει για την επιστημονική έρευνα και στο ξεπέρασμα των πιο ανόητων σκέψεων.

 Αλλά, αν πρέπει να εκτιμήσουμε σαν συνεισφορά και σαν πνευματική κατά­κτηση απ' ευθείας ένα συγκεκριμένο πνευματικό έργο, ένα φιλο­σοφικό, ένα επι­στημονικό ή ένα καλλιτεχνικό ή ένα τεχνολογικό έργο, που δημι­ουργήθηκε από ένα μόνο πρόσωπο, μέχρι πριν από μερικούς αιώνες, τότε θα αριθμήσουμε έναν εντυπωσιακά μικρό αριθμό προσώ­πων σε σύγκριση με τον αριθμό των προσώπων που έζησαν στον πλανήτη Γη ή ακόμα και σε σύγκριση με όσους μπορούσαν να αφιε­ρώσουν χρόνο και σκέψη για ένα τέτοιο πνευματικό έργο. Αν εκτιμήσουμε πιο επιλεκτικά το πνευματικό έργο που έφτασε σε εμάς, όπως αυτό ιδιαίτερα του Αριστοτέλη και μέχρι 15 αιώνες μετά, τότε θα αριθμήσουμε τα πρόσωπα με τα δάχτυλα των χεριών μας! Οι περισ­σότεροι άνθρωποι εστίασαν τις δυνάμεις τους για την εδραίωση της παρουσίας τους, για την ασφάλειά τους, για τις κοινωνικές σχέσεις τους, για τη χαλάρωσή τους και την ικανο­ποίηση των αναγκών τους, για την επίλυση των διαφορών τους και για πολλά που μπορούμε να συμ­περάνουμε (και όχι μόνο να φαντα­στούμε). Σκεφτείτε μόνο το πνευματικό έργο του Αριστοτέλη με τις γνώσεις που ήταν δια­δεδομένες στην εποχή του και συγκρίνετε πως σκέφτονται πολλοί άνθρωποι ακόμα και σήμερα 2500 χρόνια μετά, για τα ίδια ζητή­ματα...

Αυτό το μαζικό χαρακτηριστικό της ιστορίας, δεν πρέπει να αγνοηθεί ούτε να υπο­βαθμιστεί, ούτε να καλυφθεί με τη δικαιολογία, ότι ο αγώνας για την επιβίωση δεν ευνοούσε τους ανθρώπους να διαθέσουν χρόνο για σκέψεις και εσωτερικές διερευνήσεις, ούτε με τη διαπίστωση, ότι ζούμε για να κάνουμε πολλά άλλα πράγματα και όχι μόνο για να ερευνούμε. Η απλή σκέψη, ότι ελάχιστοι άνθρωποι είχαν το πλεονέκτημα να ζουν με εξα­σφαλισμένα τα έξοδα, την υγεία τους και με την εργασία άλλων είναι υπερ­βολικά αφηρημένη, αφού με τις λέξεις εξαφανίζει το χρόνο, το καθη­μερινό 24ωρο που περνάει. Έτσι υπο­βαθμίζεται η δύναμη μιας τέτοιας πνευμα­τικής επιθυμίας και το νόημα που μπορεί να δώσει στη ζωή, σε αντίθεση με ένα πλήθος άσκοπων δραστηριοτήτων, που εκ­δηλώνουν οι άνθρωποι από ανασφάλεια και τυφλή προσδοκία ή με υπερ­βολική και βιαστική βεβαιότητα. Η βλακεία χρειάζεται για να γραφτεί η ιστορία...