ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΕΞΕΙΣ (2)

Από την σύντομη υπενθύμιση για τη διαφορά ανάμεσα στη γνώση και στα πράγματα γίνεται φανερό πόσο σημαντική είναι η «διαχείριση» της γλώσσας και οι αρχικές λέξεις, τις οποίες όλοι χρησιμο­ποιούμε για να επι­κοινωνήσουμε, να συνεν­νοηθούμε και για να επεκτείνουμε τη γνώση μας. Είναι τεράστιας σημασίας να θυμόμαστε αυτή τη διαφορά. Θα έπρεπε να διδάσκεται με μεγαλύτερη προσοχή και πιο αναπτυγμένα και όχι σαν κάποια περαστική παράγραφος ή όπως ένα σύντομο κεφάλαιο της ψυχολογίας. Η δυνατότητα της ανθρώπινης σκέψης και γνώσης είναι προ­καθοριστική για το σύνολο της ανθρώ­πινης συμπεριφοράς και της εσωτερικής ζωής, όσο και για την επικοινωνία. Ο Άγγλος φιλόσοφος του 17ου αιώνα John Locke, σε μία σπουδαία πραγματεία του για την ανθρώπινη νόηση έγραφε: «Είμαι έτοιμος να πιστέψω ότι αν ερευνούσαμε πιο βαθιά τις ατέλειες της γλώσσας, που θεωρείται το όργανο των γνώσεών μας, το πιο μεγάλο μέρος των αμφισβητήσεων θα έπεφταν μόνες τους και ο δρόμος για τη γνώση και ίσως για την ειρήνη θα ήταν πολύ πιο ανοιχτός για του ανθρώπους, όσο δεν είναι ακόμα». Πιστέψτε τον και ξεριζώστε την πίστη που έχετε σε πολλούς κερδοσκόπους και φιλόδοξους! Να απλές και προσγειωμένες απόψεις, χωρίς χρηματο­δότηση και χωρίς τεχνολογικά μέσα, με τρομερή ισχύ για να αλλάξει ο τρόπος που αντι­λαμβανόμαστε και ολόκληρη η κοινωνία. Είμαστε όμως βιαστικοί και παρασυρμένοι για να τα βρούμε και να τα κάνουμε όλα και θεωρούμε χρονο­τριβή να σκεφτόμαστε προσεκτικά και με λογική.

Ο άνθρωπος διαθέτει άμεσα τη δυνατότητα να διατηρεί και να επε­ξεργάζεται τα δεδομένα των αισθήσεων και να μην περιορίζεται σε αυτά. Τα περισ­σότερα δεδομένα (πληρο­φορίες) των αισθήσεων χάνονται αν δεν υπάρχουν τα αντίστοιχα πράγματα, χωρίς τους ίδιους τρόπους επίδρασης και χωρίς τους ίδιους συσχε­τισμούς μας με το περιβάλλον. Με τη διατηρημένη εμπειρία και με τη γνώση των εξωτερικών πραγμάτων, ο άνθρωπος μπορεί να καθορίζει και να ρυθμίζει τις εξωτερικές πράξεις του και να αυτο­επηρεάζεται, χωρίς εκείνα να είναι παρόντα στις αισθήσεις του και χωρίς να υπάρχουν ή να τον επηρεάζουν πραγματικά. Αυτή η σταθερή δυνατότητα διατήρησης των πληροφοριών και της επεξεργασίας τους ξεχωρίζει τον άνθρωπο από όλα τα άλλα ζώα, εσωτερικά και εξωτερικά. Διαφορετικά ο άνθρωπος θα επηρεαζόταν μόνο από τις αισθήσεις σαν κάθε άλλο ζώο και θα συμπεριφερόταν πιο τυχαία, απλά, χωρίς συνέχεια και όχι δημιουργικά. Ενώ χωρίς καθόλου τις πληροφορίες των αισθήσεων το σώμα θα ήταν νεκρό και θα επηρεαζόταν από έξω του, όπως όλα τα άψυχα σώματα.

Με τη φωνή είναι δυνατός ένας από τους πολλούς τρόπους εξωτερίκευσης. Με την έναρθρη γλώσσα, ο άνθρωπος μπορεί να εξωτερικεύει όσα βρίσκονται εσω-­διανοητικά του αλλά και να αποτυπώνει και να τα επεξεργάζεται. Όχι μόνο δεν υπάρχει πράξη, που να μην επηρεάζεται από την προηγούμενη εμπειρία του από τη μνήμη και τη σκέψη του, αλλά δεν θα μπορούσε ούτε να πράξει δημιουργικά, με συνεκτικό τρόπο και με στόχευση στο αποτέλεσμα. Κατά συνέπεια τότε δεν θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί ο «εσωτερικός κόσμος» του και ούτε θα μπορούσε να κατευθύνει και να δια­μορφώσει ο ίδιος την εμπειρία του με τις επιλογές του και με τις εξωτερικές δραστη­ριότητές του.

Σχεδόν όλες οι δραστηριότητες του ανθρώπου και η διάθεσή του δημιουργούνται και επηρεάζονται διαρκώς από τη διατηρημένη εμπειρική γνώση του και από τους στοχασμούς του επάνω σε αυτήν. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ως το σημείο να συμπεριφέρεται και να ενεργεί περισ­σότερο επηρεασμένος από το έσω του παρά από εκείνα, τα οποία αντι­λαμβάνεται πραγματικά έξω του. Η σκέψη δίνει τη δυνατότητα της διατήρησης (αναπαράστασης) των αισθητηριακών εντυπώσεων και της συ­σχέτισης των δεδομένων "καταργώντας" το χρόνο και το χώρο. Η σκέψη έτσι αποσπασμένη από τις στιγμιαίες πληροφορίες των αισθήσεων έχει την ικα­νότητα να "φτιάξει" το δικό της κόσμο και να επιλέγει την εμπειρία της. Η ύπαρξη υλικής και βιολογικής διαδικασίας για κάθε ψυχολογική και διανοητι­κή συμπεριφορά δεν αναιρεί την παραπάνω διαπίστωση για τον άμεσο και ρυθμιστικό ρόλο της σκέψης. Να ληφθεί ακόμα υπόψη, ότι το βιολογικό σώμα και η οργάνωσή του δεν είναι ανεξάρτητα από αυτή την εσωτερική παρουσία, την οποία αποκαλούμε "ψυχή" και "πνεύμα", ακόμα και αν τα τε­λευταία θεωρηθούν λειτουργίες του βιολογικού σώματος.

επάνω