Ο εκσυγχρονισμός της φιλοσοφίας από την αδέσμευτη σκέψη ενός νέου ανθρώπου (8)

Θεμελιακές παρατηρήσεις, πρωτότυπες σκέψεις και θεμελιακές εκτιμήσεις σπουδαιότητας.

<•> Η ικανότητα να γνωρίζουμε πέρα από την πιο άμεση προσωπική εμπειρία μας. (Η γενίκευση)

>>> Η σχέση της διάνοιας με την αισθητικότητα και η δυνατότητα να γνωρίζουμε πέρα από την πιο άμεση προσωπική εμπειρία μας, όπως καταγράφηκε καθαρά αυτή η ικανότητα σε μια νεανική αναζήτηση, και διατυπώθηκε στο πρώτο βιβλίο με τον τίτλο "Η Θεολογία της Επιστήμης" (στο χρονικό διάστημα 1986 - 1998).

⋅ Έτσι μπορούμε να διανοούμαστε πράγματα, σχέσεις, δυνατότητες και στοιχεία, που δε διαπιστώνουμε άμεσα στις εμπειρικές αντιλήψεις μας, γιατί τα ίδια τα πράγματα έχουν τη δυνατότητα και μοιάζουν, συγγενεύουν, έχουν κοινές και σταθερές δυνατότητες, σχέσεις, τρόπους δράσης και αντίδρασης.

⋅ Αν οι έννοιες δεν είχαν τη δυνατότητα ν' αντιστοιχούν σε περισσότερες από μια αντίληψη ή να συνταυτίζονται μ' εκείνες που μπορούν να προέλθουν από άλλες αντιλήψεις, τότε θα ήταν τυχαία ονόματα και θα σήμαιναν μόνο εκείνα, από την αντίληψη των οποίων προήλθαν. Τα ίδια φρούτα και το καθένα από τα αναρίθμητα όμοια πράγματα θα έπρεπε να εννοούνται διαφορετικά, χρησιμοποιώντας μια άλλη μορφή εξωτερίκευσης, μια άλλη έκφραση. Η γλώσσα θα ήταν μια μεταγλώττιση της πρωτότυπης, την οποία αποτελούν οι ίδιες οι αντιλήψεις, χωρίς να προσφέρει τίποτε περισσότερο, αν όχι μια τυχαία μνήμη. Τότε θα ήταν αλήθεια ότι δεν μπορούμε ν' απομακρυνθούμε από την πραγματική άμεση εμπειρία μας, η γλώσσα θα ήταν αχρείαστη και η συμπεριφορά μας θα ήταν αδύνατο να προσδιορίζεται χωρίς τις πιο άμεσες αντιλήψεις μας, με κοινούς τρόπους και για κοινά αποτελέσματα. Όμως διαθέτουμε έννοιες με τη δυνατότητα ν' αντιστοιχούν σε πολλές όμοιες αντιλήψεις, τις οποίες μπορούμε ή θα μπορούσαμε να έχουμε σε άλλες στιγμές και σε άλλους τόπους, και με αυτές είναι δυνατό ν' αναφερόμαστε εκ των προτέρων όπως και εκ των υστέρων σε πράγματα, που δεν έχουμε αντιληφθεί. Ανεξάρτητα από το αν αυτές προήλθαν από μια αντίληψή μας. Σημαίνουν περισσότερα απ' όσα αναγνωρίζουμε στη δική μας εμπειρία και υπό αυτήν την έννοια είναι σχετικά προεμπειρικές.

⋅ Μπορούμε να μιλάμε για μια εμπειρία, την οποία δεν έχουμε, και αυτή η δυνατότητά μας προέρχεται από την εμπειρία, με το διάμεσο ορισμένων εννοιών, οι οποίες μπορούν να προέλθουν από έναν ελάχιστο αριθμό αντιλήψεων ή αναπαραστάσεων, αλλά ν' αναλογούν ή να βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερο. Λ.χ. η έννοια του ανθρώπου σημαίνει πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, που υπήρξαν στο παρελθόν ή που θα υπάρξουν στο
μέλλον και ακόμα, σημαίνει πολλούς άλλους, που υπάρχουν συγχρόνως μ' εμάς, ενώ δεν τους έχουμε αντιληφθεί. Επομένως, λέγοντας ότι ο άνθρωπος έχει δυο πόδια, αυτό αληθεύει όχι μόνο για όσους έχουμε αντιληφθεί - αυτή είναι η πραγματική άμεση εμπειρία μας - αλλά και για πολλούς άλλους, πολύ περισσότερους^ όπως αν πούμε ότι χωρίς νερό δεν μπορεί να ζήσει. Το ότι θα πεθάνουμε το γνωρίζουμε, χωρίς να έχουμε εμπειρία του θανάτου μας...

⋅ Αν περιορίσουμε την έννοια της εμπειρίας και της πράξης μόνο στις πιο άμεσες αντιλήψεις μας, τότε θα πρέπει ν' αμφιβάλλουμε - αν όχι ν' αρνηθούμε - για την ύπαρξη αναρίθμητων άλλων πραγμάτων και δυνατοτήτων, τα οποία εμείς οι ίδιοι δεν τα έχουμε αντιληφθεί, να ονομάσουμε «θεωρία» την ύπαρξή τους και μόνο όταν τ' αντιληφθούμε εμείς οι ίδιοι να πιστέψουμε.